Het schooltuinseizoen is voorbij. Een goed moment om nog eens even met elkaar na te gaan welke gereedschappen allemaal gebruikt zijn. Maak met elkaar eens een overzicht van de gereedschappen die gebruikt zijn om de tuin uit te zetten, de grond te bewerken, de bloemen en groenten bij te houden (ook met water geven!) en te oogsten. Dan kan nog een behoorlijke lijst worden. Het zijn allemaal gereedschappen die je nu in dit tuinseizoen dus hebt leren kennen en die je kunt benoemen.
Maar: de gereedschappen zullen ook volgend jaar weer gebruikt worden. Dan moeten ze er ook weer goed uitzien. Als je ze nu opbergt, dan wel graag nadat je ze hebt verzorgd. Bij het gewone tuingereedschap is onderhoud niet moeilijk. Met een staalborstel en een busje olie of vet kom je al een heel eind…
Thema's: gereedschap in de tuin - gereedschap onderhouden
tuingereedschap in de winter
maandag 27 oktober 2014
Egels in de winter
Als je buiten op het terras zit op een zomeravond en je hoort wat geritsel in een donker hoekje van de tuin: misschien dat er een egel op pad is. Prachtig, want die helpt mee om heel veel schadelijke dieren uit de tuin te houden. En komt hij een regenworm tegen: smakelijk! Je kunt soms zelfs duidelijk horen dat de egel iets lekker vindt (smakken!). Voor je tuin is het een compliment als er egels zijn, want dan vinden ze het kennelijk een mooie natuurlijke plek om te wonen. Geef ze geen melk, daar kunnen ze echt niet tegen - en ze zijn natuurlijk ook niet dol op slakkenkorrels of ander gif.
Maar: de zomer is voorbij. Het betekent dat de egels wat onrustig worden. Het wordt voor hen tijd om voorbereidingen te treffen voor de winterslaap. In een van de filmpjes zie je hoe de egel zich manmoedig tussen het plastic poogt te redden, maar het is natuurlijk veel mooier als er allemaal natuurlijke materialen aanwezig zijn. Daarom: laat in de hoek van de schooltuin ook een paar hoopjes met grof afval liggen. Het kan een ideale plek zijn voor de egel om te overwinteren. Takkenbossen en grof afval. Daaronder maakt de egel het liefst een verblijf om te overwinteren.
In de winter gaat de egel in een stevige winterslaap. De lichaamstemperatuur daalt dan ook sterk; er wordt nauwelijks energie verbruikt. Andere dieren die in winterslaap gaan zijn bijvoorbeeld de vleermuizen. Er zijn ook dieren (bijv. beren) die het wel rustig aan doen in de winter, maar waarvan de lichaamstemperatuur niet echt erg daalt. In zo’n geval spreken we niet van winterslaap, maar van winterrust.
Thema's: egels - winterslaap - winterrust
egelbescherming
Maar: de zomer is voorbij. Het betekent dat de egels wat onrustig worden. Het wordt voor hen tijd om voorbereidingen te treffen voor de winterslaap. In een van de filmpjes zie je hoe de egel zich manmoedig tussen het plastic poogt te redden, maar het is natuurlijk veel mooier als er allemaal natuurlijke materialen aanwezig zijn. Daarom: laat in de hoek van de schooltuin ook een paar hoopjes met grof afval liggen. Het kan een ideale plek zijn voor de egel om te overwinteren. Takkenbossen en grof afval. Daaronder maakt de egel het liefst een verblijf om te overwinteren.
In de winter gaat de egel in een stevige winterslaap. De lichaamstemperatuur daalt dan ook sterk; er wordt nauwelijks energie verbruikt. Andere dieren die in winterslaap gaan zijn bijvoorbeeld de vleermuizen. Er zijn ook dieren (bijv. beren) die het wel rustig aan doen in de winter, maar waarvan de lichaamstemperatuur niet echt erg daalt. In zo’n geval spreken we niet van winterslaap, maar van winterrust.
Thema's: egels - winterslaap - winterrust
egelbescherming
Vogeltrek
Nu de warme dagen van de zomer weer voorbij zijn vertrekken er tal van vogels die hier genesteld hebben en hun jongen hebben grootgebracht. Zij hebben geen zin in koude Hollandse winters en gaan naar het zuiden. Maar: andere vogels komen juist vanuit het noorden hierheen, omdat het hier niet warm is, maar toch stukken beter dan daar hoog in Noorwegen of Zweden.
Vogels die we hier ieder jaar van harte in het voorjaar verwelkomen zijn bijvoorbeeld. zwaluwen en ooievaars. Die laatsten zijn overigens ook voor een (hier opgekweekt) deel gewend geraakt aan ons klimaat en trekken niet meer. In de winter zien we hier heel veel bijzondere eenden en ganzen komen. Die vertrekken in maart en april weer naar het noorden.
Die grote groepen ganzen zijn voor de landbouw wel een probleem: ze vreten hele weilanden leeg. Ook voor vliegtuigen kunnen ze (heel) gevaarlijk zijn. Het is natuurlijk heel leuk om te weten langs welke route ze vliegen en hoe snel ze gaan. Op de site van Vogelbescherming Nederland kun je daar meer over te weten komen. (zie ook rechts)
Hou het in de gaten en volg het als de trek op gang is!
Thema’s: ganzen – vogeltrek – Schiphol – belang van boeren
vogeltrek
Vogels die we hier ieder jaar van harte in het voorjaar verwelkomen zijn bijvoorbeeld. zwaluwen en ooievaars. Die laatsten zijn overigens ook voor een (hier opgekweekt) deel gewend geraakt aan ons klimaat en trekken niet meer. In de winter zien we hier heel veel bijzondere eenden en ganzen komen. Die vertrekken in maart en april weer naar het noorden.
Die grote groepen ganzen zijn voor de landbouw wel een probleem: ze vreten hele weilanden leeg. Ook voor vliegtuigen kunnen ze (heel) gevaarlijk zijn. Het is natuurlijk heel leuk om te weten langs welke route ze vliegen en hoe snel ze gaan. Op de site van Vogelbescherming Nederland kun je daar meer over te weten komen. (zie ook rechts)
Hou het in de gaten en volg het als de trek op gang is!
Thema’s: ganzen – vogeltrek – Schiphol – belang van boeren
vogeltrek
De bladeren kleuren
In de herfst gaan de bladeren van de bomen kleuren. Herfstkleuren in alle mogelijke tinten rood-oranje-bruin. Hoe komt het dat die bladeren verkleuren? De boom voelt dat het winter gaat worden en gaat de watertoevoer naar het blad verminderen. Het blad verkleurt en valt af.
Een gecompliceerd proces, waar wij een paar weken “zichtbaar” van kunnen genieten. In sommige gebieden van Amerika hebben ze er een aparte naam voor: de Indian Summer. De periode van bladverkleuring en bladval verschilt per jaar. Soms is er een vroege herfst, soms een late.
Voor ons doel is ook nog het volgende van belang: in de herfstperiode is de structuur van een blad heel mooi te zien. Besteed daar aandacht aan. Verzamel bladeren en vergelijk een aantal bladeren met elkaar (aandacht voor bladvorm, bladstructuur (de nerven) etc.).
Ook kunnen bladeren mooi worden gedroogd. Zo kan je er nog langer van genieten. Kijk hiernaast bij de links hoe je bladeren kunt drogen.
Thema's: herfst - bladval - bladvormen - bladstructuur - nerven
bladeren drogen
Een gecompliceerd proces, waar wij een paar weken “zichtbaar” van kunnen genieten. In sommige gebieden van Amerika hebben ze er een aparte naam voor: de Indian Summer. De periode van bladverkleuring en bladval verschilt per jaar. Soms is er een vroege herfst, soms een late.
Voor ons doel is ook nog het volgende van belang: in de herfstperiode is de structuur van een blad heel mooi te zien. Besteed daar aandacht aan. Verzamel bladeren en vergelijk een aantal bladeren met elkaar (aandacht voor bladvorm, bladstructuur (de nerven) etc.).
Ook kunnen bladeren mooi worden gedroogd. Zo kan je er nog langer van genieten. Kijk hiernaast bij de links hoe je bladeren kunt drogen.
Thema's: herfst - bladval - bladvormen - bladstructuur - nerven
bladeren drogen
Kastanjes en meer...
Als je dit najaar in het bos loopt dan zul je weer overal kastanjes, eikels en beukennootjes kunnen vinden. De een is wat groter dan de ander, maar het zijn allemaal forse zaden. Stop een kastanje in de grond en – ja, je moet even geduld hebben – je zult een nieuwe kastanjeboom kunnen opkweken. De eikenbomen zijn heel blij met de eekhoorns die heel veel eikels verstoppen, maar een slecht geheugen hebben. Zo worden de zaden verder verspreid.
Er zijn ook andere zaden die in vruchten zitten (bijv. vlierbes en rozenbottel). Die worden door vogels opgegeten. Dat is dus twee vliegen in één klap. De vogels krijgen voedsel binnen en de zaden die in sommige soorten bessen zitten verteren niet en worden elders weer uitgepoept. Zo worden die zaden verspreid.
Ken je nog meer soorten verspreiding? Natuurlijk – denk eens aan de paardenbloem. En nog een hele andere: misschien heb je wel eens van die groen kleefbolletjes aan je jas of trui gehad. Dat zijn ook zaden en die liften dus mee op mensen of dieren die voorbijkomen!
Soms willen zaden die vers zijn niet zo maar ontkiemen. Er moet eerst iets gebeuren. Er moet eerst een koudeperiode geweest zijn (een winter). Pas daarna willen ze gaan groeien. Slim hoor… En het kan nog heel anders: in een land als Australie groeien planten uit zaad dat pas wil ontkiemen als er rook en vuur geweest is. Dus is alles platgebrand? Een reden voor precies die zaden om te ontkiemen!
Thema's: zaden - soorten zaden en verspreiding van zaden
verspreiden van zaden
Er zijn ook andere zaden die in vruchten zitten (bijv. vlierbes en rozenbottel). Die worden door vogels opgegeten. Dat is dus twee vliegen in één klap. De vogels krijgen voedsel binnen en de zaden die in sommige soorten bessen zitten verteren niet en worden elders weer uitgepoept. Zo worden die zaden verspreid.
Ken je nog meer soorten verspreiding? Natuurlijk – denk eens aan de paardenbloem. En nog een hele andere: misschien heb je wel eens van die groen kleefbolletjes aan je jas of trui gehad. Dat zijn ook zaden en die liften dus mee op mensen of dieren die voorbijkomen!
Soms willen zaden die vers zijn niet zo maar ontkiemen. Er moet eerst iets gebeuren. Er moet eerst een koudeperiode geweest zijn (een winter). Pas daarna willen ze gaan groeien. Slim hoor… En het kan nog heel anders: in een land als Australie groeien planten uit zaad dat pas wil ontkiemen als er rook en vuur geweest is. Dus is alles platgebrand? Een reden voor precies die zaden om te ontkiemen!
Thema's: zaden - soorten zaden en verspreiding van zaden
verspreiden van zaden
Paddenstoelen
Het is herfst – en nog altijd paddenstoelentijd. En dit jaar is er een groot aantal bijzondere berichten in ons land. Boswachters klagen dat paddenstoelen worden meegenomen en er worden zelfs mensen gearresteerd. Dat door het meenemen de hele paddenstoelenstand wordt bedreigd lijkt nogal overdreven. Maar: als je wandelt in het bos wil je ook wat zien. Sneu dus dat iemand al het leuks voor je neus wegplukte. Maar er is ook nog iets anders: wie van ons durft het eigenlijk nog aan om in het bos zo een maaltje paddenstoelen te halen. Er schijnen tal van soorten paddenstoelen behoorlijk op elkaar te lijken en af en toe is er één van die soorten dan toch knap giftig. Durft u?
Thema's: eetbare/niet eetbare paddenstoelen
Thema's: eetbare/niet eetbare paddenstoelen
Abonneren op:
Posts (Atom)